Sık kullanılan linux konsol komutları ve açıklamaları
| KOMUT | PARAMETRE (sık kullanılan) | AÇIKLAMA |
|---|---|---|
| ls | -l, -la, a | listeleme: bulunduğu veya yönlendirildiği dizindeki klasörleri listeler. Kullanılan parametrelerle birlikte, tüm dosyaları (gizli dosyalar dahil) sahibi, yetkileri ve oluşturulma tarihi gibi detaylara ulaşılabilir. |
| cd | geçiş: yolu gösterilen dizine gider. örn: cd /home bulunduğunuz dizinden home dizinine geçiş yapar. | |
| pwd | İçinde bulunulan dizinin tam adresini gösterir. | |
cp | -a, -r | kopyalama: dosya ve/veya klasörleri, yolu gösterilen dizine kopyalar. komut kopyalanmak istenen dosya yada klasörün tam adresi örn: cp /home/deneme/test /home/deneme/belgeler |
| mv | taşıma/değiştirme: dosya ve/veya klasörleri, yolu gösterilen yere taşır. Konsol ortamında dosya ismi değiştirilmek istendiğinde yine bu komut kullanılır. örn: mv /home/deneme/test /home/deneme/test1 | |
| rm | -r, -rf | silme: hedef gösterilen dosya/dizini siler. örn: rm /home/pardus/test.txt örn:rm -r /home/pardus/test (test bir sizin ise parametre kullanımı olmadan işlem yapılamaz) |
| apt | install, remove, purge | apt kurulum/kaldırma aracı olarak nitelendirilebilir. Depoda mevcut olan uygulamaları kurmak, sonrasında kaldırmak için kullanılır. örn: apt install pinta(uygulama ismi) - uygulamayı kurar örn: apt remove pinta -uygulamayı kaldırır örn: apt purge pinta - uygulamayı sistemdeki tüm bağımlılıklarıyla birlkte kaldırır. |
| gdebi | kurulum: .deb (debian tabanlı paketler ) uzantılı paketleri grafiksel olarak veya konsol üzerinden kurmaya yarar. gdebi sistemde yüklü gelmeyebilir, öncelikle gdebi paketinin kurulması gerekebilir. apt instal gdebi (gdebi paketi kurulur) konsol da kurulum yapmak için: konsol açılır, paketin olduğu dizine gidilir gdebi pardus.deb ile paket kurulur. arayüz üzerinden kurulum için: | |
| dpkg | -i, | .deb paketlerini kurmak için kullanılan bir kurulum aracıdır. örn: dpkg -i x.deb komut dizisi ile kurulum yapılabilir. |
update | sistemdeki paketleri günceller. örn: apt update şeklinde kullanılarak sistemdeki paketleri günceller. | |
| upgrade | sistemdeki yüklü paketleri, repoda bulunan yüksek versiyonlarına yükseltir. örn: apt upgrade | |
| fdisk | -l | sistemde bulunan disklerin görüntülenme, boyutlandırma gibi işlemleri parametrelerle birlikte kolaylıkla yapabilen komut. örn:fdisk -l /listeleme işlemini gerçekleştirir. |
| man | herhangi bir komutun kullanımı ile ilgili yardım almak için kullanılan komut. (Dil ingilizce) örn: man apt / apt komutu kullanımı, parametreleri ve görevlerini sıralar. | |
| help | herhangi bir komutun kullanımı ile ilgili yardım almak için kullanılan komut. (Dil Türkçe) örn: apt help /apt komutu kullanımı, parametreleri ve görevlerini sıralar. | |
| mount/umount | -a, -t, -w | sisteme sonradan dahil edilen aygıt veya dizinin açılışta otomatik olarak sisteme bağlı hale gelmesini sağlar. örn: mount /dev/sda1 /cdrom /bağlantıyı sağlar. örn: umount /dev/sda1 /cdrom /bağlantıyı kopartır. |
| touch | belirtilen adres üzerinde dosya oluşturur. Dosya daha önceden oluşturulmuş ise tarihini değiştirir. örn:touch pardus.txt /bulunduğu yerde pardus.txt adında bir dosya oluşturur. | |
| echo | konsolda ekrana yada bir dosyaya veri yazmak için kullanılır. örn: echo pardus >>pardus.txt (dosya adı belirtilmezse sadece ekrana yazar) | |
| mkdir | dosya veya dizin oluşturmak için kullanılır. örn: mkdir pardus.txt /bulunduğu yere dosya oluşturulmasını sağlar mkdir pardus / bulunduğu yere dizin oluşturulmasını sağlar. | |
rmdir | -- i, | dosya veya dizin silmek için kullanılır. örn: rmdir pardus.txt rmdir pardus / dizin boş değilse parametre kullanmaksızın silinmesine izin verilmeyecektir. rmdir --i pardus / --i parametresi ile boş değilse bile yoksay sil tercih edilmiş olur. |
| KOMUT | PARAMETRE (sık kullanılan) | AÇIKLAMA |
|---|---|---|
| cat | -n, -b | dosya içeriğinin metin olarak baştan sona doğru görüntülenmesini sağlar. |
| tac | dosya içeriğinin metin olarak sondan başa doğru görüntülenmesini sağlar. | |
| less | ||
| more | ||
| head | -n, -v, -c | ilgili dosyanın, tamamının veya baştan itibaren sizin verdiğiniz parametreler doğrultusunda görüntülenmesini sağlar. |
| tail | -n, -v, -c | ilgili dosyanın, tamamının veya sondan itibaren sizin verdiğiniz parametreler doğrultusunda görüntülenmesini sağlar. |
| sort | dosyadaki satırları alfabetik sıraya göre düzenleyip ekrana getirir. örn:sort dosya adı (dosyadaki satırlar alfabetik sıralanır) | |
| uniq | alt alta aynı olan kelimeleri teke indirmektedir. Sort komutu ile birlikte efektif kullanılabilir. örn: uniq dosya adı çıkış dosyası ( çıkış dosyası belirtilmez ise sadece ekrana yazar. | |
| cut | bir dosyada verilen parametrelere göre alanı keserek başka bir alana taşımayı sağlar . örn: cut seçenek dosya adı |
| KOMUT | PARAMETRE (sık kullanılan) | AÇIKLAMA |
|---|---|---|
| wc | sırasıyla dosyada bulunan satır, kelime ve karakter bilgisini verir. | |
| grep | bir dosyanın içinde belirtilen ifadeyi arar, parametrelerle birlikte detaylı ve pratik arama imkanı sağlar. | |
| fgrep | ||
| find | -t, | verilen parametrelere göre arama yapan, çok sık kullanılan bir komuttur. |
| uname | -a, -m, v | işletim sistemi hakkında detaylı bilgi verir. |
| free | bellek ve swap alanı ile ilgili bilgileri görüntüler. | |
| df | kullanılabilir disk alanını görüntüler. | |
| ps | Aktif süreçler ile ilgili bilgi verir. Parametreler yardımı ile | |
| top | çalışan tüm süreçleri görüntüler. |
| KOMUT | PARAMETRE (sık kullanılan) | AÇIKLAMA |
|---|---|---|
clear | konsol satırını sayfanın en üstüne taşır. (geçmiş işlemleri silmez) | |
| history | ! , -c | konsolda yapılan tüm işlemleri işlem numaralarıyla birlikte sıralar. örn: history !14 / history de bulunan 14. satırda yapılan işlemi tekrarlar. history -c işlem geçmişinizi siler |
| shutdown | bilgisayarınızı kapatır. | |
| exit | konsolda işlem yaptığınız kullanıcıdan çıkış yapmanızı sağlar. | |
| chmod | dosya veya dizinin yetkilerini değiştirir. | |
| chown | dosya sahip veya grubu değiştirilir. (Dosya sahibi tarafından değiştirilebilir) | |
| chgrp | dosya veya dizinin grubu değiştirilebilir. | |
| tar | xvf, | sıkıştırılmış dosya oluşturmak veya açmak için kullanılır. |
| gzip | sıkıştırılmış dosya oluşturmak veya açmak için kullanılır. | |
| date | sistemin tarih ve saatini gösterir. | |